Uykunun Evreleri
Uykunun evreleri, Uyku bilincin geçici olarak durduğu ancak bu sırada beynin aktivitesini devam ettirdiği ihtiyaç durumudur. Yaşamımızın yaklaşık 3te birini uykuyla geçiririz ve tüm bu zamanda tüm organlarımız uyanık olduğumuz zamanlardan farklı çalışır. Peki uyumadan yaşamak mümkün müdür? Hayır, yapılan deneyler sonucunda uyumadan yaşamanın imkânsız olduğu saptanmıştır.
Bu yüzden uyku zorunlu bir ihtiyaçtır. Uykunun evreleri ise uykuya dalmaya başladığımız andan uyuklama anına kadar ve uyku anında da devam eden beyin davranışlarıdır. Uyku sırasında da çalışmaya devam eden beyin bu esnada da farklı sinyallerle hala aktif haldedir. İşte bu farklılıklar evreler halinde incelenmiştir.
Uyku başladığı anda iki çeşit uykudan bahsedebiliriz; Bunlar Non-REM uykusu ve REM uykusudur. Non-REM uykusu 3 evreden oluşur. Aslında uykunun evreleri Non-REM'in 3 evresinden gelir. Çünkü REM uykusu rüya görülen bölümdür ve bilim insanları bunu uyku evrelerinin dışında tutmuştur. REM uykusu ise kimi yerlerde 4. Evre olarak adlandırılır.
Birinci Evre: Kasların hala oldukça aktif olduğu ve gözlerin yavaş yavaş etrafında dönmeye başladığı, zaman zaman açılıp tekrar kapandığı, uykuyla uyanıklık arasında olunduğu evredir. Bilimsel olarak, senkronize edilmemiş beta ve gama beyin dalgalarının daha senkronize edildiği geçiş dönemidir. Evre 1 uykusu esnasında solunum yavaş yavaş düzenli olmaya başlar ve kalp atış hızı yavaşlar. Bu anda rüya görme olasılığı oldukça düşüktür.
Yaklaşık 10 dakika süren bu evrede etraftaki sesleri algılamak mümkündür. Bu evrede tam uyku haline geçemeyip uyanma ihtimali yüksektir ve tam uykuya geçiş öncesi son anlardır.
İkinci Evre: Kaslar daha az aktif hale gelir. Bilinçli farkındalığın tamamen kaybolduğu ilk açık uyku evresidir. Toplam uyku süresinin neredeyse yarısını oluşturur. Bu evrede herhangi bir sese karşın uyanılsa bile sesin içeriğinin anlaşılma ihtimali çok düşüktür. Beyin dalgaları genel olarak teta dalga aralığındadır ancak ek olarak sigma dalgaları da etkindir.
Üçüncü Evre: bu evrede nöronal aktivitenin yanı sıra beyin sıcaklığı, nefes alma oranı, kan basıncı ve kalp atışı hızı en düşük seviyededir. REM dışı uyku aşamalarında rüya görme olasılığı en yüksektir. Uykunun en derin olduğu evredir. Bu süre zarfında uyuyan, dış dünyaya tepkisizdir, dış dünyayla bağlantısı kopmuştur ve herhangi bir sesin farkında olmaz. Bu evre delta beyin dalgalarıyla karakterilize edilir. Bu evredeki birini uyandırmak çok zor olmakla beraber oldukça sakıncalıdır. Bu evrede uyanan kişi geçici bilinç kaybı yaşayabilir ve oldukça agresif olur. Üçüncü evre toplam evrenin yaklaşık %30'luk kısmıdır.
REM Uykusu ise uykunun son aşamasıdır. Bu aşamada gözler hızlı bir şekilde tekrar döner. Genellikle 90 dakikalık bir uykunun ardından bu aşamaya geçilir ve rüya görülen kısım uykunun REM denildiği kısımdır. Rüya görülen bu bölüm birçok bilim adamı tarafından ayrı olarak incelenmiş, kimi bilim adamlarına göre ise 4. Evre olarak nitelendirilmiştir.
21.01.2024 19:11:07
Uykunun Evreleri ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz. Sayfayı Düzenle
|
